Brit og Svein Røyknes nyt den varme sommardagen på Plassabakeriet. - Ein får mest litt sydenkjensle av dette, seier dei to som har tatt båt over frå Røkjenes for anledninga.
Suksessoppskrifta er godt vertskap og heimelaga mat. I alle fall om me skal tru gjestene på Plassabakeriet.
- Her er det knallgod mat og like triveleg folk! Me får servert middagen nett som heime, alltid med påfyll, eit smil og ein god drøs.
Det er samrøystes vellæta frå Marit og Trygve Midtbø og Brit og Svein Røynes, som ofte tek båtturen frå Røkjenes over til Vikebygd og komlemiddagen på Plassabakeriet.
Klokka har bikka 13.00 og det sig jamt og trutt på med besøkande til Plassabakeriet. Det er nærare 30 grader utandørs og minst like varmt inne på kjøkkenet når Medvind24 er på besøk andre torsdagen i årets sesong. På kokeplatene putrar komlene. Skåler med bacon, kålrabistappe og kjøtfat går i skytteltrafikk mellom benkeradene i uteteltet og kafeen inne. Likevel er det framleis stille før stormen. Torsdag er det komle på menyen og frå kl. 15.00 er det storinnrykk og fullt hus.
Ryktet går
Sjølv på ein av dei finaste sommardagane til nå, strøymer folk innandørs til komlemiddag i Vikebygd.
- Det kan ikkje vera for fint vær heller. Når det er dårleg vær som det har vore i sommar vil hyttefolket ut å finna på noko. Rekorden hadde me i fjor, då var det jo ikkje sommarvær i det heile tatt. Nærare 400 var innom for komle i løpet av ettermiddagen denne torsdagen i fjor, fortel vertinne og innehavar Margareth Onarheim, som helser gjestene velkomne og er på førenamn med dei fleste.
Me prøvde oss på bollesteiking i lang tid, med utelukkande svidd resultat
- Mange av gjestene har vore faste her sidan starten. Dei kjem igjen og igjen. Det er mykje hyttefolk, mange tyskarar og nyleg var de nokre frå Venezuela innom også. Eg skjønar enno ikkje korleis dei fekk vita om oss, ler ho.
Plassabakeriet legg nemleg ikkje dei store ressursane i marknadsføring. Utøver Facebook og eit par annonser i Haugesunds Avis går det meste av seg sjølv. Men Radio 102 sitt årlege sommarshow frå plassabakeriet har gjort sitt. Likevel trur Onarheim framleis det er det gode rykte som er beste marknadsføringskanal.
- Matvarepraten er nok det viktigaste, seier Onarheim, som saman med ektemannen Bjørn Vik har drive Plassabakeriet sidan 1997.
«Helvetessøndagen»
Bestefar hans var den siste som dreiv det gamle bakeriet i Vikebygd før han stengde dørene i 1942. I 1993 fekk bakaromn-nestor Else «Sprossa» Rønnevig opp augo for den gamle bakaromnen på plassen, og melde Onarheim og Vik på til Europas kulturminnedag. Dermed fyrte paret opp den 150 år gamle omnen att, og fekk ideen om Plassabakeriet og bollebaking på tradisjonelt vis i steinomn.
Det var berre eit problem: ingen av dei fekk til å baka bollar.
- Me prøvde oss på bollesteiking i lang tid, med utelukkande svidd resultat. Ingen av oss hadde noko erfaring med bakst, og til slutt tok me kontakt med Einar Eidsvåg, far til rockepresten. Han var siste lærling her på bakeriet før det stengde, og var klar i talen: det var kun tålmod som skulle til for å få vellukka resultat med omnen, fortel Vik.
Det er tydeleg at folk har funne ein stad dei trivest og kjem att. Slik vil me halda det
Kvar laurdag har det dei siste 20 åra blitt steikt mellom 500 og 700 bollar; ein tålmodsprøve av dei få, men også ein viktig del av oppskrifta på dei kjende plassasnurrane.
Prosessen startar kvelden før. Vik fyrer opp i omnen og lar det brenna natta gjennom. På morgonen etter spar han ut glør og oske før omnen må stå nokre timar for den rette temperaturen. Og så kan sjølve bollesteikinga ta til. Eit kvart mål ved må til får å fyra opp omnen. Då dei to endeleg hadde fått dreisen på steikinga, gjekk det ikkje lange tida før folk oppdaga perla og baksten i Vikebygd.
- Då me først hadde fått dreisen på dette var det veldig kjekt, og me starta serveringa. Me tipsa Haugesunds Avis, og fekk heile baksida av ei fredagsutgåve. På søndagen etter var det bilar på veg inn hit så langt me kunne sjå. Me hadde aldri sett føre oss at dette kunne dra så mykje folk. Eg kallar framleis den søndagen i ‘97 for «helvetessøndagen», ler Vik.
Heimelaga
Frå kl. 13.00 til 18.00 kvar torsdag i sommarsesongen blir det servert komle på plassabakeriet. Heimelaga frå botnen av.
Sidan den gong har tilreisande valfarta til Plassabakeriet, som i fleire år har halde ope både påske og sommarferiar. Onarheim arbeider til vanleg hjå Brødrene Dahl i Haugesund, medan Vik arbeider turnus for ABB i Sør-Korea. Paret har sett seg nøydde til å korta ned på sesongen i Vikebygd dei siste åra, men har planar om å utvida på nytt, som pensjonistar.
- Om to år er eg pensjonist og då blir det utvida opningstider, med servering frå påske til september. I tillegg vil me utvida kjøkkenet for å kunna levera catering. Utover dette vil me ikkje endra på konseptet. Plassabakeriet skal vera slik folk kjenner det i dag. Det er handterleg for oss, og det er tydeleg at folk har funne ein stad dei trivest og kjem att. Slik vil me halda det, seier Onarheim.
Gjestene får servert alt på fat, nett som heime. Utanom komler på torsdagen og boller på laurdagen, blir det servert fiskesuppe, baccalao og lasagne dei andre dagane.
- Å servera mat laga frå botnen av er nok ein nøkkel til suksessen. Eg trur folk får nok fastfood elles, og her finnest ikkje ein einaste Toro-pose. Dessutan held med prisane låge. Folk skal ha råd til å spandera dette på seg. Me får stadig kjeft for at me er for billige, smiler Onarheim.
Utanom Vik og Onarheim er fire unge damer i full sving bak disken, på kjøkken og i serveringa. Dei har vore her i fleire år. På same måte som Onarheim lærde seg matlaging frå mor, tante og bestemor si har ho vidareført matlagingskunsten til sesongkollegaene. Og det har mest vore i overkant vellukka.
- Etter at Haugesunds Avis laga eit nytt innslag frå bakeriet der ein av jentene våre baka bollar, blei ho kontakta av Haugli bakeri som tilbydde henne jobb og «stal» ho frå oss. Plassabakeriet er tydelegvis bra å ha på CV-en, ler Vik.
20 år og klar for meir
Etter fleire år med både påske- og sommarope har Vik og Onarheim kutta ned på sesongen dei siste åra. Men om to år blir det utvida sesong på nytt då Onarheim blir pensjonist. - Då blir det ope frå påske till september, fortel ho.
Klokka nærmar seg 14.30, og det kokar i både komlegryter, ved borda i teltet og kafeen. Brit Birkeland Haaland frå Haugesund er på plass.
- Det er aldri ein sommar utan eit besøk til Plassabakeriet. Eg må alltid innom. Vertskapet og kvaliteten på maten er alfa og omega. Det er difor så mange kjem igjen og igjen hit, meiner Haaland.
Og Plassabakeriet er klar for å ta i mot både gamle og nye gjester i mange fleire år. I 2017 blir det jubileumsfeiring.
- «Eg tippar de held ut i to år», fekk eg høyra frå ein av sakshandsamarane i fylket då me søkte om støtte til starten i 1997. Eg er freista å invitera han til 20-årsjubileet til neste år, ler Onarheim.
